Özet

Amaç: Diyabetik hastalarda tromboza eğilim fibrinolitik ve antikoagülan sistemdeki defektler nedeniyle oluşur. Diyabetik hastalarda sık görülen hipertansiyon, obezite, hiperinsülinemi, dislipidemi ve hiperglisemi endotel disfonksiyonuna yol açarak aterosklerotik plakların oluşumuna neden olurlar. Bu çalışmada insülin rezistansında etkili rosiglitazon ve metformin monoterapilerinin yeni tanı konulan tip 2 diyabetik hastalarda metabolik ve hemoreolojik faktörlere etkisi karşılaştırıldı.
Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya yeni tanı konmuş tip 2 diabetes mellituslu, açlık kan şekeri ≥ 126 mg/dl olan postmenopozal dönemde 40 hasta alındı. Hastalar 20’şer kişilik iki gruba ayrıldı ve 4 hafta süreyle bir gruba 4mg rosiglitazon, diğer gruba metformin 2x850 mg verildi. Başlangıçta ve tedavi sonunda açlık plazma glukozu, tokluk plazma glukozu, açlık insülin, PAI-1, SGOT, SGPT, LDL, HDL, total kolesterol, trigliserid, tam kan sayımı ölçüldü. İnsülin direnci homeostaz modeli kullanılarak aşağıdaki formüle göre hesaplandı ; İnsülin Direnci (HOMA-IR) = [Açlık plazma insülin (µU/ml) x Açlık plazma glukoz (mmol/L)] / 22.5.
Bulgular: Rosiglitazon grubunda tedavi öncesi ve sonrası ağırlık,VKİ ve lipid parametrelerinde değişiklik olmazken, açlık plazma glukozu 8.56 ± 2.18 mmol/L’den 7.43 ± 1.92 mmol/L’ye (p<0.0001), tokluk plazma glukozu 11.48 ± 2.73 mmol/L’den 9.37 ± 2.47 mmol/L’ye (p<0.0001), açlık insülin 14.68 ± 7.29 µU/ml’den 9.12 ± 3.96 mU/ml’ye (p<0.0001), PAI-1 34.61 ± 31.02 ng/ml’den 21.40 ± 19.04 ng/ml’ye (p= 0,045), HOMA değeri 5.54 ± 2.97’den 3.06 ± 1.57’ye değişti. Metformin grubunda tedavi öncesi ve sonrası açlık insülin, HOMA değeri, PAI-1 ve lipid parametrelerinde değişiklik olmazken VKİ 34.21 ± 4.47’den 33.35 ± 4.31’e (p<0.0001), ağırlık 84.05 ± 12.38 kg’dan  81.95 ± 12.15 kg‘a (p<0.0001), açlık plazma glukozu 9.42 ± 3.3 mmol/L’den 8.36 ± 2.67 mmol/L’ye (p=0.01), tokluk plazma glukozu 11.78 ± 3.37 mmol/L’den 9.56 ± 2.86 mmol/L’ye (p<0.0001 değişti. Rosiglitazon grubunda ; Bazal PAI-1 ile Bazal HOMA arasında anlamlı pozitif korelasyon vardı (r=0.516, p=0.02). Metformin grubunda ; Bazal PAI-1 ile Bazal HOMA arasında anlamlı pozitif  korelasyon vardı (r=0.480, p=0.032).
Sonuç: PAI-1 plazma düzeylerinin genellikle insülin rezistansının eşlik ettiği; koroner arter hastalığı, hipertansiyon, dislipidemi, obezite, glukoz tolerans bozukluğu ve en önemlisi Tip 2 diabetik bireylerde arttığı yapılan farklı çalışmalarla ortaya konmuştur. Yapılan birçok çalışmayla uyumlu olarak çalışmamızda rosiglitazon monoterapisi açlık ve postprandial glukoz düzeylerini anlamlı olarak düşürdü. Çalışmamızda metformin grubunda açlık ve postprandiyal glukoz konsantrasyonları anlamlı azalırken plazma insülin düzeyleri değişmedi. Rosiglitazon grubunda PAI-1 düzeylerinin anlamlı azalması plazma insülin düzeylerinin  azalmasıyla açıklanabilir. Rosiglitazon, hem insülin rezistansını düzelterek hem de PAI-1 düzeylerini azaltarak tip 2 diyabetik hastalarda metabolik ve vasküler duruma olumlu katkıda bulunmaktadır.
Anahtar Kelimeler: İnsülin rezistansı, PAI-1, Rosiglitazone

The Early Evaluation of Effect of Rosiglitazone and Metformin on The Metabolic Status and Plasminogen Activator Inhibitor-1 in Newly Diagnosed Type 2 Diabetes

Summary

Aim: The trend for thrombosis in diabetic patients arise from the defects in fibrinolytic and anticoagulant system. Hypertension, obesity, dyslipidemia and hyperinsulinemia, which are frequently seen in diabetic patients cause dysfunctioning of the endothelium to lead the formation of atherosclerotic plaques. In this study, the effects of rosiglitazone and metformin, which are effective in insulin resistance, on the metabolic and hemorheological factors in newly diagnosed type-2 diabetic patients were compared.
Material and Methods: Forty newly diagnosed patients in postmenopausal period with type-2 diabetes mellitus that fasting blood sugar values 126 mg/dl were included in the study. Patients were divided into two groups, amd one group received 4 mg rosiglitazone for 4 weeks, and the other 2x850mg metformin. Fasting plasma glucose, random plasma glucose, fasting insulin, PAI-I, SGOT, SGPT, LDL, HDL, total cholesterol, triglycerides, and whole blood count were studied at the baseline and at the end of the therapy. Insulin resistance was calculated according to the following formula, using homeostasis model: Insulin resistance = (HOMA – IR) = [Fasting plasma insulin (µU/ml) x Fasting plasma glucose (mmol/L)] / 22.5.
Results: While there were no changes in the rosiglitazone group in body weight, BMI, and lipid parameters before and after the therapy, fasting plasma glucose changed from 8.56 ± 2.18 mmol/L to 7.43 ± 1.92 mmol/L (p<0.0001), postprandial plasma glucose changed from 11.48 ± 2.73 mmol/L to 9.37 ± 2.47 mmol/L (p<0.0001), fasting insulin changed from 14.68 ± 7.29 µU/ml to 9.12 ± 3.96 mU/ml (p<0.0001), PAI-1 changed from 34.61 ± 31.02 ng/ml to ± 19.04 ng/ml (p= 0.045), and HOMA value from 5.54 ± 2.97 to 3.06 ± 1.57; there were no changes in fasting insulin values before and after the therapy, in HOMA value, PAI-1 and lipid parameters, BMI changed from 34.21 ± 4.47 to  33.35 ± 4.31 (p<0.0001), body weight from  84.05 ± 12.38 kg to 81.95 ± 12.15 kg (p<0.0001), fasting plasma glucose from 9.42 ± 3.3 mmol/L to 8.36 ± 2.67 mmol/L (p=0.01), postprandial plasma glucose from 11.78 ± 3.37 mmol/L to 9.56 ± 2.86 mmol/L (p<0.0001).
There was a significant positive correlation between basal PAI-1 and basal HOMA in the rosiglitazone group (r=0.516, p=0.02).  In the metformin group, there was a significant positive correlation between basal PAI-1 and basal HOMA (r=0.480, p=0.032).
Conclusions: It has been demonstrated in various studies that PAI-1 plasma levels generally accompanies insulin resistance, and it increases in coronary artery disease, hypertension, dyslipidemia, obesity, glucose tolerance disorder, and most importantly in type 2  diabetic individuals . In our study, as consistent with many other studies, rosiglitazone monotherapy significantly reduced fasting and postprandial glucose levels . In our study, while the fasting and postprandial glucose concentrations significantly reduced, plasma insulin levels did not change. The significant reducing of PAI-1 levels in the rosiglitazone group can be explained with the reducing of plasma insulin levels. Rosiglitazone positively contributes to the metabolic and vascular status of the patients with diabetes type 2, both with improving the insulin resistance and reducing the PAI-1 levels.
Key Words: İnsülin resistance, PAI-1, Rosiglitazone