Özet

Amaç: Glomerüler filtrasyon değeri (GFR) ölçümü, renal fonksiyon değişikliğinin değerlendirilmesi ve takibinde uygulanabilecek en değerli laboratuvar testidir. Bu çalışma, yaşlılarda kas kitlesinin azalmasından dolayı serum kreatinin düzeylerinin böbrek fonksiyonlarındaki azalmayı yeterince göstermediği  düşüncesinden yola çıkılarak düzenlenmiştir. Çalışmada, yaşlılarda günlük kullanımdaki testlerle, böbrek fonksiyonlarındaki bozulmayı  erken dönemde tesbit ettiği öne sürülen  sistatin C  düzeylerini  99mTc-DTPA klirens sonuçlarıyla karşılaştırılarak, pratikte kullanıma en uygun test veya testler belirlenmeye çalışılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Bu çalışma Kasım 2000-Eylül 2001 tarihleri arasında GATA Nefroloji BD’a müracaat eden hastalar arasında prospektif olarak gerçekleştirildi. Grup-I; altmış yaşın üstünde hipertansiyon(HT), diyabetes mellitus(DM) veya iskemik kalp hastalığı(İKH) bulunan 23'ü erkek, 22'si kadın, yaş ortalaması 69.9±5.9 yıl olan 45 hastadan, Grup-II; altmış yaşın üstünde bilinen herhangi bir hastalığı bulunmayan 11'i erkek, 12 'si kadın, yaş ortalaması 70.4±5.4 yıl olan 23 hastadan oluşmaktaydı. Serum sistatin C düzeylerinin genç yaş grubuyla yaş ortalaması 27.8±4.6 yıl olan 10 erkek, 10 kadın hasta da kontrol grubu olarak belirlendi.
Bulgular: Grup I ve Grup II arasında, serum kreatinin, düzeltilmiş kreatinin klirensi ile üre-kreatinin klirenslerinin ortalaması, serum sistatin C, C-G formülü ve DTPA ile bulunan GFR değerleri arasında istatistiki açıdan anlamlı fark tespit edildi. Yaş, serum üre ve üre klirens değerleri arasında ise anlamlı fark tespit edilememiştir. Buradan atmış yaş üstüdeki hastalarda mevcut hastalıkların böbrek fonksiyonlarını olumsuz yönde etkilediği sonucu çıkarılabilir. Grup II ile grup III arasında ise serum kreatinin değerinde anlamlı fark tesbit edilememiş, serum üre ve serum sistatin C değerleri ile üre klirensi, düzeltilmiş kreatinin klirensi, üre-kreatinin klirenslerinin ortalaması, C-G formülü ve DTPA ile bulunan GFR değerleri arasında istatistiki açıdan anlamlı fark tespit edilmiştir. Buradan da sağlıklı bireylerde yaşın ilerlemesi ile böbrek fonksiyonlarında gerileme olduğu sonucu çıkarılabilir. Grup I-II ile kontrol grubu arasında bireylerde DTPA ile GFR ölçümü ile diğer parametreler arasında en büyük korelasyon üre-kreatinin klirens ortalaması arasında pozitif olarak belirlendi (r=0.847, p<0.00l, r=0.871, p<0.001 ve r=0.801, p<0.001) bunu düzeltilmiş kreatinin klirensi değeri takip etti (r=0.821, p<0.00l, r=0 835, p<0.001 ve r=0.756, p<0.001). Serum kreatinin ile serum sistatin C arasındaki regresyon denklemi ve regresyon doğrusu, 60 yaş üstü sağlıklı ve hasta yaşlılarda birbirine çok yakın olarak tespit edildi. Bununla beraber 60 yaş altı bireylerde korelasyon değeri anlamlı fakat daha düşük olarak saptandı, (r=0.891, p<0.001, r=0.947, p<0.001, r=0.598, p=0.012). 99mTcDTPA ile ölçülen GFR değerleri ile düzeltilmiş kreatinin klirens değerleri arasında da benzer olarak 60 yaş üstü değerler birbirine çok yakın, 60 yaş altı bireylerde korelasyon değeri hafif düşük olmasına karşın anlamlı bulundu (r=0.835, p<0.001, r=0.821, p<0.001, r=0.756, p=<0.001)
Sonuç: Rutin pratikte hastaların değerlendirilmesinde, deneyimin yüksek, maliyetin düşük, hasta uyumu için basit işlemler gerektiren testlerin seçilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesinde, serum kreatinin değeri 1.2-2.5 mg/dl arasında bulunan kronik böbrek yetmezlikli yaşlı olgular için üre-kreatinin klirens ortalaması veya düzeltilmiş kreatinin klirensi kullanılmalı, mümkün ise 99mTcDTPA klirensi tercih edilmelidir. Serum kreatinin değeri 2.5 mg/dl'nin üzerindeki olgularda ise bu testlere ilave olarak serum kreatinin değeri de kullanılmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Glomerüler Filtrasyon Hızı, Renal klirens, Geriyatrik hasta

Which Technique Should Be Use for Checking of Renal Function in Geriatrich Patients?

Summary

Aim: Glomerular filtration rate is the most valuable laboratory test used in the evaluation and follow up of the renal function changes. Serum creatinine level in older patients related to the low muscle amount is thought to show insufficiently the decrease of renal functions. This was the reason that pushed us into this study. In this study cystatine c levels, which is thought to show early renal function disorders, Tc-DTPA clearance and the tests used in elder patients nowadays were compared to determine the most appropriate test  that can be used in practice.
Matherial and Methods: This is a prospective study made among the patients that applied to GATA Nephrology Clinic between November 2000 and September 2001. Group 1 consisted of 45 patients (male:23, female:22) over 60 years old (with an average age 69.9+-5.9) that suffered from hypertension (HT), diabetes mellitus (DM) or ischemic heart disease (IHD). Group 2 consisted of 23 patients (male:11, female:12) over 60 years old (with an average age 70.4+-5.4) with no known pathology. Serum cystatine c levels of the young group consisting of 20 patients (male:10, female:10) with an average age of 27.8+-4.6 years were considered as the control group.
Results: A significant difference of serum creatinine, average of corrected creatinine clearance and urea/creatinine clearance, serum cystatine c and GFR value found with C-G formula and DTPA was found between group 1 and 2. No significant difference was found between age, serum urea and creatinin clearance. From this we can conclude that pathologies in over 60 population can affect negatively the renal functions. No significant difference was found between group 2 and 3 related to serum creatinine value but statistically significant difference was found between these group related to serum urea and serum cystatine c levels and urea clearance, corrected urea clearance, average of urea/creatinine clearances and GFR value found with C-G formula and DTPA. According to this we can conclude that aging can affect negatively the renal functions. Between group 1-2 and control group patients according to correlation between GFR found with DTPA  and the other parameters the strongest one was the positive correlation with the average of urea/creatinine clearance (r=0.847, p<0.001, r=0.871, p<0.001 and r=0.801, p<0.001), followed by corrected creatinine clearance value (r=0.821, p<0.001, r=0.835, p<0.001 and r=0.756, p<0.001).Regression equation and regression slope between serum creatinine and serum cystatine was found very similar among healthy and pathologic patients over 60 years old. Among patients younger than 60  a significant but low correlation value was found (r=0.891, p<0.001, r=0.947, p<0.001 and r=0.598, p<0.012). The values of GFR found with DTPA and corrected creatinine clearance were found similar at the post 60 group; they had a slightly low but significant correlation at the younger group (r=0.835, p<0.001, r=0.821, p<0.001 and r=0.756, p=<0.001).
Conclusion: We think that the tests used in routine practice of patients evaluation should be of high experience, low costing and simple in order to assure easy patient adaptation. In renal function evaluation of older patients suffering from chronic renal insufficiency with serum creatinine values 1.2-2.5 mg/dl, average of urea/creatinine clearance or corrected creatinine clearance and if possible DTPA clearance should be used. In patients with serum creatinine levels higher than 2.5 mg/dl serum creatinine value can be added to these tests.
Key Words: Glomerular Filtration Rate, Renal clearance, Geriatric patient