Hemodiyaliz Hastalarında Atorvastatin Tedavisinin Enflamatuvar ve Nütrisyonel Parametrelere Etkisi
Arş.Gör.Dr. Fatih KÜÇÜKKARTALLAR*, Yrd.Doç.Dr. İbrahim GÜNEY**, Uzm.Dr. Hüseyin ATALAY**, Prof.Dr. Halil Zeki TONBUL**, Prof.Dr. Süleyman TÜRK**
*Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı
**Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı
ÖZET
Amaç: Son dönem böbrek hastalığı (SDBH) hastalarındaki yıllık mortalitenin başlıca nedeni hızlanmış ateroskleroza bağlı kardiyovasküler nedenlerdir. Düzeltilebilir risk faktörlerinin tedavisi ile, kardiyovasküler hastalığa bağlı artmış morbidite ve mortalite azaltılabilir. Çalışmamızın amacı; atorvastatin tedavisinin antihiperlipidemik etkilerinden başka, kardiyovasküler risk faktörleri olan inflamasyon ve homosistein (hcy) düzeylerine olan etkileri ile hemoglobin (Hb) ve serum albumin düzeylerine olan etkilerini araştırmaktır.
Gereç ve Yöntem: Kliniğimizde takip edilen, SDBH nedeniyle kronik hemodiyaliz (HD) tedavisi gören, 28’i kadın 8’i erkek toplam 36 SDBH hastası (yaş ortalaması 52.6±13.8 yıl) çalışmaya alındı. Çalışma başlangıcında ve 20 mg/gün atorvastatinin kullanıldığı 3 aylık tedavinin sonunda, hastaların Hb, lökosit, CRP, ferritin, total kolesterol, trigliserit, HDL, LDL, albumin, hcy düzeyleri çalışıldı.
Bulgular: Hastaların atorvastatin tedavisi sonrasında; Hb ve albumin düzeylerinde anlamlı artış sağlanırken, lökosit, CRP, ferritin, total ve LDL kolesterol, sedimentasyon ve hcy düzeylerinde istatistiki olarak anlamlı azalma görüldü. Trigliserit ve HDL kolesterolde görülen değişiklikler anlamlı sınırlarda değildi.
Sonuç: HD hastalarında, atorvastatin tedavisi lipit düzeylerinde olduğu gibi inflamatuvar ve nütrisyonel parametreler ile homosistein düzeylerine de olumlu etki göstermektedir. Kardiyovasküler nedenli mortalite ve morbiditenin belirgin arttığı SDBH hastalarında, statinlerin konvansiyonel tedaviye ilaveten yeni bir tedavi yaklaşımı olabilirliği yönünde, daha geniş çaplı ve uzun takip süreli çalışamalara ihtiyaç vardır.
Anahtar kelimeler: Hemodiyaliz, atorvastatin, inflamasyon, homosistein.
The Effect of Atorvastatin on Inflammatory and Nutritional Parameters in Hemodialysis Patients
SUMMARY
Aim: Cardiovascular events related with atherosclerosis is the most important causes of end stage renal disease (ESRD). Increased morbidity and mortality related with cardiovascular disease in this patients can be decreased with treatment of cardiovascular risk factors. The aim of this study was to investigate the effect of atorvastatin treatment on inflammatory and nutritional parameters and homocsytein level in hemodialysis (HD) patients.
Material and Methods: In this study, 36 HD patients (28 female, 8 male; mean age: 52.6±13.8 years) who have been dialyzed in our center 3 times per week. Hemoglobin, white blood cell, CRP, ferritin, total-HDL-LDL cholesterol, triglycerides, serum albumin and homocystein levels were investigated in the patients at the beginning of the study and after 3 months of atorvastatin treatment.
Results: At the end of the atorvastatin treatment; while we found significantly increase in serum albumin and hemoglobin levels, we also found decreases in white blood cell, CRP, ferritin, sedimentation rate, total and LDL cholesterol and homocystein levels but, there was any significant change in triglycerides and HDL cholesterol levels in patients.
Conclusion: in addition to positive effects of atorvastatin treatment on total and LDL cholesterol levels, we also found positive effects on inflammatory and nutritional parametters and homocystein levels in HD patients.
Key words: Hemodialysis, atorvastatin, inflammation, homocystein.