Özet

Antitiroid bir ilaç olan propiltiourasile (PTU) bağlı ANCA (antinötrofil sitoplazmik antikor) ilişkili vaskülit gelişebildiğini belirten yayınlar bulunmaktadır. Ancak PTU’e bağlı gelişen vaskülitin mekanizması tam olarak açıklanamamıştır. Burada PTU’in neden olduğu ANCA ilişkili vaskülit gelişen iki olguyu bildirdik. Birinci olgumuz; kırkbeş yaşındaki erkek hasta toksik diffüz multinodüler guatr tanısıyla yaklaşık 3 yıl PTU kullanmış. Hasta hemoptizi, hematüri ve ateş şikayeti ile kliniğimize başvurdu. Hastanın laboratuar tetkiklerinde proteinüri ve hematüri saptandı. ANA (antinükleer antikor), anti ds DNA ve anti glomerül bazal membran anitikorları negatifti. Serum Ig G, Ig A, Ig M, C3, C4 normal değerlerdeydi. Serum pANCA (perinükleer patern gösteren ANCA) 189.9 U/mL (normal değer <10 U/mL), cANCA (sitoplazmik patern gösteren ANCA) 28 U/mL (normal değer <20 U/mL), ölçüldü. Akciğer grafisinde bilateral alt zonlarda alveolar infiltrasyon, bronkoskopide alveolar hemoraji, böbrek biyopsisinde ise kresent gelişimi ile karakterli fokal proliferatif nekrotizan glomerulonefrit tespit edildi. İkinci olgumuz; kırkiki yaşındaki kadın hastanın toksik diffüz multinodüler guatr tanısı ile düzensiz PTU kullanma anamnezi mevcuttu. Laboratuar tetkiklerinde hipertiroidisi saptanan hastaya PTU tedavisi başlandı. Tedavinin 1. ayında hastada ateş, atralji ve karın ağrısı şikayetleri başladı. Bilateral alt ektremitelerinde yaygın makülopapüler eritemli döküntüleri gelişti. Hemoglobin 7.6 gr/dl, lökosit 2.8 x10³/μl’ye düştü. ANA 1/160, pANCA 76 U/mL, cANCA 47 U/mL ölçüldü. Anti ds DNA negatifti. Romatoid faktör, serum Ig G, Ig A, Ig M, C3, C4 düzeyleri normal değerlerdeydi. Abdominal ultrasonografide hepatosplenomegali, kemikliği biyopsisinde hafif hiposelulerite saptandı. Döküntülerden alınan biyopsi lökositoklastik vaskülit olarak değerlendirildi. Bu bulgularla her iki olguya da PTU bağlı ANCA ilişkili vaskülit tanısı konuldu.
Anahtar Kelimeler: Propiltiourasil, ANCA, Vaskülit

Propylthiouracil Induced ANCA - Associated Vasculitis: Two Case Reports

Summary

There are case reports presenting patients with propylthiouracil (PTU)-associated antineutrophil cytoplasmic autoantibody (ANCA) positive vasculitis. But the exact mechanism of the vasculitis associated with PTU hasn’t yet elucidated. We hereby presented two cases with PTU-associated ANCA positive vasculitis. The first case is a 45-year-old man with toxic diffuse multinodular goitre who had used PTU for about three years. The patient presented with haemoptysis, hematuria and fever. Laboratory revealed proteinuria and hematuria. Antinuclear antibody (ANA), anti ds DNA and anti glomerule basal membrane antibodies were negative. Serum Ig G, Ig A, Ig M, C3, C4 were in normal ranges. Serum pANCA (ANCA with perinuclear pattern) was 189.9 U/mL (normal range <10 U/mL) and cANCA (ANCA with cytoplasmic pattern) was 28 U/mL (normal range <20 U/mL). Chest X-ray showed bilateral infiltration in the low segments. Alveolar hemorrhage in broncoscopy and focal proliferative necrotizing glomerulonephritis characterized with cresent formation in renal biopsy were detected. The second patient is a 42-year-old woman who had used irregular PTU for toxic diffuse multinodular goitre. PTU treatment was given for the diagnosis of hypertyroidism. After one month of treatment, she was presented with fever, arthralgia and abdominal pain. Bilateral diffuse maculopapular rash appeared in lower extremities. Hemoglobin was 7.6 gr/dl, white blood cells declined to 2.8 x10³/μl. ANA was 1/160, pANCA 76 U/mL, cANCA 47 U/mL. Anti ds DNA was negative. Romatoid factor, serum Ig G, Ig A, Ig M, C3, C4 levels were in normal ranges. Hepatosplenomegaly was detected in abdominal sonography. Bone marrow biopsy revealed slight hypocellularity. Skin biopsy established leucocytoclastic vasculitis. PTU-associated ANCA-positive vasculitis was diagnosed in the two patients.
Key Words: Propylthiouracil, ANCA, Vasculitis