ÖZET

Amaç: Erişkin yaştaki atriyal septal defektli (ASD) hastalarda atriyal aritmilere, özellikle de atriyal fibrilasyona sıklıkla rastlanmaktadır. On iki derivasyonlu yüzey elektrokardiyografiden (EKG) hesaplanan maksimum P dalga süresi ve P dispersiyonunun ASD'li hastalarda arttığı gösterilmiştir. Çalışmamızın amacı, ASD'si olan hastalarda bu P dalga parametreleri ile yaşın ilişkisini incelemektir.
Gereç ve Yöntem: Çalışmaya, kliniğimizde öncelikle transtorasik ekokardiyografi yapılmış ardından kesin tanı için kalp kateterizasyonu uygulanmış 108 ASD'li hasta dahil edildi. Sol-sağ şant oranı kardiyak kateterizasyon esnasında Fick yöntemiyle hesaplandı. On iki derivasyonlu yüzey elektrokardiyografide (EKG) maksimum P dalga süresi (P mak) ve minimum P dalga süresi (P min) ölçüldü ve ardından P dalga dispersiyonu (PDD=P mak-P min) hesaplandı.
Bulgular: Hastalar, 40 yaş altı 89 hasta (Grup 1) ve 40 yaş ve üstü 19 hasta olmak üzere (Grup 2) iki gruba ayrıldı. Grup 1'in P mak ve PDD değerleri, Grup 2'den istatiksel olarak anlamlı şekilde daha kısaydı (sırasıyla P mak 106.9±12 ile 121.5±16 msn, p<0.001; PDD 34.9±11 ile 44.3±12.9 msn, p=0.003). P min değerleri ise her iki grupta benzerdi (72±12 ile 77±13.7 msn; p=0.1). Yaş ile P mak ve PDD arasında istatistiksel olarak anlamlı, pozitif korelasyon saptandı (sırasıyla, r=0.4, r=0.51; her iki karşılaştırma için p<0.001).
Sonuç: ASD'li hastalarda, yüksek atriyal aritmi riskini yansıtacak şekilde artan P mak ve PDD yaşla orantılı olarak artmaktadır. Buradaki muhtemel patofizyolojik mekanizma; uzun süreli volüm yükü nedeniyle sağ atriyumda genişleme ve atriyal ileti homojenitesinin bozulması olabilir. ASD'nin erken kapatılması bu patolojik değişimlerin geriye dönmesini sağlayabilir.
Anahtar Kelimeler: Atriyal septal defekt ,Elektrokardiyografi, P dalga süresi, P dispersiyonu, Yaş

P Wave Dispersion in Patients with Atrial Septal Defect and Impact of Patient Age

SUMMARY

Aim: Atrial septal defect in adults is frequently associated with atrial arrhythmias, especially atrial fibrillation. It was previously demonstrated that in patients with ASD, maximum P wave duration and P wave dispersion in 12-lead surface electrocardiograms (ECG) are significantly increased as compared to age-matched healthy controls. The goal of the present study was to investigate the relationship between these P wave parameters and patient age.
Material and Methods: One hundred and eight consecutive patients with ASD who had undergone transtorasic echocardiography followed by cardiac catheterization for the definite diagnosis were included in the study. Pulmonary to systemic flow ratio was calculated during cardiac catheterization by the Fick method. Maximum P wave duration (P max) and minimum P wave duration (P min) were measured from the 12-lead surface ECG and then P wave dispersion (PWD= maximum minus minimum P wave duration) was calculated.
Results: Patients were divided into two groups according to the patient age. First group consists of 89 patients with <40 years of age (Group 1) and second group consists of 19 patients with ?40 years of age (Group 2). P max and PWD were found to be significantly shorter in Group 1 as compared to Group 2. (P max, 106.9±12 ms vs. 121.5±16 ms, p<0.001; PWD, 34.9±11 ms vs. 44.3±12.9 ms; p=0.003). No significant difference was detected between two group regarding P min (72±12 ms, 77±13.7 ms; respectively, p=0.1). In addition, patient age was found to be significantly correlated with P max (r=0.4, p<0.001) and PWD (r=0.5, p<0.001).
Conclusion: In patients with ASD, P max and PWD increase in commensurate with patient age and prolongation of these P wave parameters seems to reflect increased risk of atrial arrhythmias. Underlying mechanism of these findings is probably right atrial dilation and heterogeneity of atrial conduction due to longstanding volume overload. Earlier closure of the defect might regress these pathological changes of atrial myocardium.
Key Words: Atrial septal defect, Electrocardiography, P wave duration, P dispersion, Age