ÖZET
Amaç: Bu çalışmada çölyak hastalığı olan Türk çocuklarında hastalığa eğilim yaratan insan doku antijenlerinin araştırılması ve HLA genotipi ile hastalığın klinik tipleri arasında ilişki olup olmadığının saptanması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 75 çölyak hastası alınmıştır. Çalışma grubu klinik bulgulara göre iki alt gruba ayrılmıştır. Grup 1; 45 klasik çölyak hastasından (15 erkek, yaş ortalaması 6.7±3.8), grup 2 ise; 30 atipik çölyak hastasından (9 erkek, yaş ortalaması 9.3±4.3), kontrol grubu ise 100 sağlıklı böbrek nakli vericisinden oluşmaktadır. HLA tiplendirilmesi serolojik olarak mikrolenfositik yöntemle çalışılmıştır.
Bulgular: Kontrol grubunda en sık görülen antijenler HLA A29, B51, CW5, DR14, DR16 ve DQ1 idi. Çölyak hastalarında kontrol grubuna göre HLA B13, CW7 (P<0.05), B8, DR7, DR17 ve DQ2 (p<0.001) antijenine daha sık rastlanmıştır. HLA DQ2, B8, DR17 ve B13 taşıyan kişilerde çölyak hastalığı riskinin sırası ile 14.9, 13.6, 7.1 ve 3.6 kat artmış olduğu saptanmıştır. Klasik çölyak hastalarında atipik çölyak hastalarına göre HLA B35, DR11 ve DQ7 anlamlı olarak daha sık görülmüşken, atipik çölyak hastalarında ise HLA B8 daha sık bulunmuştur.
Sonuç: Bu çalışma Türk çocuklarında HLA B8, DR7, DQ2'nin yanı sıra HLA B13, CW7 ve DR17'nin çölyak hastalığına eşlik edebileceğini ve HLA antijenleri ile hastalığın klinik tipleri arasında bir ilişki olabileceğini göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Çölyak hastalığı, HLA antijenleri
HLA Antigens in Turkish Children with Celiac Disease
SUMMARY
Objective: The aim of this study was to assess the distribution of HLA antigens in Turkish children with celiac disease (CD) and to investigate the association of HLA types and clinical manifestations of CD.
Material and Methods: Seventy-five children with CD evaluated in two groups. Group I (classical CD) consisted of 45 patients (15 males, 6.7±3.8years); Group 2 (atypical CD) consisted of 30 patients (9 males, 9.3±4.3years). Control group consisted of 100 healthy renal transplantation donors. Human leukocyte antigen typing was investigated serologically by using standard lymphocytotoxicity techniques.
Results: HLA A29, B51, CW5, DR14, DR14, DR16, DQ1 were the most common antigens in control group. Frequency of HLA B13, CW7, B8, DR7, DR17 and DQ2 were higher in CD than control group (p<0.005, <0.05, <0.001, <0.001 and <0.001, respectively). The relative risks for HLA DQ2, B8, DR17 and B13 were 14.9, 13.6, 7.1 and 3.6, respectively. Frequency of HLA B35, DR11 a nd DQ7 was higher in classical CD than atypical CD. While a positive association was found between HLA B8 and atypical CD.
Conclusion: Positive association was found between HLA B13, CW7 and DR17 in additon HLA B8, DR7 and DQ2 in Turkish children. This study suggested that a correlation may exist between genotype and clinical manifestations.
Key Words: Celiac disease, HLA antigens
