ÖZET

Amaç: Kardiyovasküler sistem regülasyonunda otonom sinir sistemi önemli bir rol oynamaktadır. Otonom sinir sistem aktivitesine bağlı olarak recovery periyodundaki kalp hızı düşüşünün koroner arter hastalığını öngördüğüne dair birbiriyle çelişen yayınlar vardır. Bu çalışmayı egzersiz stres testinde recovery periyodunda kalp hızı geri dönüşünün koroner arter hastalığı varlığını öngörmedeki değerini araştırmak için planladık.
Gereç ve Yöntem: Kardiyoloji polikliniğine göğüs ağrısı şikayetiyle başvuran 415 hasta çalışmaya alındı. Hastalara Bruce protokolüne göre egzersiz stres testi ve koroner anjiyografi uygulandı. Olgularda egzersiz stres testinde recovery periyodunun birinci, ikinci, üçüncü dakikalarının sonunda toplam kalp hızı düşüşü ve ayrıca ikinci ve üçüncü dakikalar içindeki kalp hızı düşüşü incelendi. Bu değerlerin koroner arter hastalığı varlığını öngörmedeki değeri araştırıldı.
Bulgular: Hastaların 276'sında önemli koroner arter hastalığı, 139'unda ise koroner arterler normal olarak tesbit edildi. Hastaların birinci ve ikinci dakika sonundaki ve ikinci dakika içindeki kalp hızı düşüşünün koroner arter hastalığını öngörme açısından anlamlı olduğu saptandı. Daha önceki çalışmalarda da kabul edilen birinci dakika sonunda kalp hızı düşüşünün kesim değeri 12 olarak kabul edildiğinde duyarlılık %51, özgüllük %79 olarak saptandı.
Sonuç: Koroner arter hastalığının varlığını öngörmede birinci ve ikinci dakika sonundaki ve ikinci dakika içindeki kalp hızı düşüşünün anlamlı olduğu saptandı. Kalp hızı düşüşünün değerlendirilmesinin egzersiz testine ek katkılar sağlayabileceği kanısına varıldı.
Anahtar Kelimeler: Kalp hızı geri dönüşü, Egzersiz stres testi, Koroner arter hastalığı

SUMMARY

The Role of Heart Rate Recovery on the Diagnosis of Coronary Artery Disease
Aim: Otonomic nervous system has an important role in regulation mechanisms of cardiovascular system. There are mutually contradicting journals reporting that heart rate decrease on the recovery period predicts the presence of coronary artery disease. This study was planned for evaluating the value of heart rate recovery on the recovery period in predicting the presence of coronary artery disease.
Materials and Methods: 415 patients admitting with chest pain were enrolled in the study. Execise testing according to Bruce protocol and coronary angiography were performed for each patient. Heart rate decreases during second and third minutes and at the end of the first, second and third minutes of recovery period were recorded. The values of these parameters in predicting the presence of coronary artery disease were investigated.
Results: Serious coronary artery disesase were detected in 276 patients while coronary arteries were normal in 139 of them. Heart rate decreases during second minute and at the end of the first and second minutes of recovery period were found to be statistically valuable in predicting the presence of coronary artery disease. When the cut point for heart rate decrease at the end of the first minute was accepted as 12, consistent with the previous studies; sensitivity and specifity were 51% and 79% respectively.
Conclusion: Heart rate decreases during second minute and at the end of the first and second minutes of recovery period were found to be statistically valuable in predicting the presence of coronary artery disease. It was accepted that heart rate evaluation during execise stress testing could provide additional information about coronary artery disease.
Key Words: Heart rate recovery, Exercise stress testing, Coronary artery disease