Biz, Siz, Onlar Risk Altında mıyız?
(Kardiovasküler Risk Faktörleri)
Yrd.Doç.Dr. Türkay ÖZCAN, Prof.Dr. Oben DÖVEN
Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı, Mersin
ÖZET
Koroner arter hastalığı dünyada ölüm nedenleri arasında ilk sıralarda yer almaktadır ve populasyonun risk faktörlerine maruziyetinin artması ile (daha uzun yaşam, daha fazla sigara ve alkol tüketimi, daha az egzersiz, daha fazla doymuş yağ ve tuz tüketimi, kilo alımı) toplumun hastalığa maruziyeti artmakta buda ciddi yaşam kaybı, yaşam kalitesi düşüklüğüne yol açmaktadır. Kardiyovasküler hastalıkların etyolojisi ve patofizyolojisi daha iyi anlaşılmasına ve bu hastalıktan korunmak için etkin araçlar olmasına rağmen hastalık insidansı dahada artmaktadır. Standard lipid (total kolesterol, LDL-kolesterol, HDL- kolesterol) ve lipid olmayan (hipertansiyon gibi) risk faktörlerini içeren geleneksel kardiyovasküler risk faktörlerinin aterosklerozu başlatma ve kardiyovasküler hastalık gelişimini ilerletmedeki ilişkilerini daha iyi anlamamız, hastadaki risk değerlendirmemizi daha başarılı yapmamıza olanak vermiştir. Ek olarak yeni risk faktörlerinin belirlenmesi ve anlaşılması (bozulmuş açlık glukozu, trigliserit ve trigiseritten zengin lipoprotein artıkları, lipoprotein(a), homosistein ve high-sensitivity C-reaktif protein) global risk profilini değerlendirmede klasik risk faktörleriyle birleştirildiğinde ilerideki riskleri öngörme yeteneğimizi daha da geliştirebilir.
Anahtar Kelimeler: Koroner arter hastalığı, Yeni risk faktörleri, Trigliserit, hs-CRP
We, You, Them! Are We Under Risk? (Cardiovascular Risk Factors)
SUMMARY
Coronary artery disease is one of the leading causes of death in the world. The incidence of disease progressively increases with increase in exposure of population to risk factors (old age, more, smoking alcohol, saturated fat and salt consumption, less exercise, obesity ) and this results in higher mortalityrates and, bad life quality. Although etiology and pathophysiology of cardiovascular diseases are much more clear and there are more effective ways for prevention, incidence is still increasing. Advances in our understanding of the interaction between traditional cardiovascular risk factors, including standard lipid (eg, total cholesterol, low-density lipoprotein cholesterol, and high-density lipoprotein cholesterol) and nonlipid (eg, hypertension) risk factors, to initiate atherosclerosis and promote the development of cardiovascular disease have enhanced our ability to assess risk in individual patient. In addition, ongoing identification and understanding of so-called novel risk factors (impaired fasting glucose, triglycerides and triglyceride-rich lipoprotein remnants, lipoprotein(a), homocysteine, and high-sensitivity C-reactive protein) may further improve our ability to predict future risk when these are included along with classic risk factors in assessing the global risk profile.
Key Words: Coronary artery disease, New risk factors, Triglycerides, Homosistein, hs-CRP