ÖZET

Amaç: İç hastalıkları polikliniğine başvuran hastalarda tespit edilen hiperprolaktineminin ve etyolojisinin gözden geçirilmesi amaçlandı.
Gereç ve yöntem: 2004 yılı içinde, polikliniğimizde serum prolaktin düzeyi yüksek bulunan hastalarda, aynı tetkik birkaç gün sonra tekrarlandı. İki tetkikde de yüksek prolaktin saptanan 23 olgu çalışmaya alınarak, etyolojiye yönelik ileri tetkikler yaptırıldı. Büyüme hormonu, serbest T3, serbest T4, TSH, karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri yapıldı. Tüm hastalara hipofiz MR çektirildi.
Bulgular: Olguların 4’ü (%17.4) erkek, 19’u (%82.6) kadındı. Yaş ortalaması 32 idi.    5 olguda galaktore, 5 olguda mens düzensizliği, 4 olguda menopoz ve 6 olguda hirsutismus saptandı. 10 (%43.5) kişide prolaktin değerleri 100 ng/ml’nin üzerinde bulunurken, 13 (%56.5) olguda 40-100 ng/ml arasındaydı. 11 (%47.9) olguda mikroadenom (<10 mm), 2 (%8.7) olguda makroadenom (≥10 mm), 3 (%13) olguda empty sella, 1 (%4.3) olguda subklinik hipotiroidi, 1 (%4.3) olguda kronik böbrek yetmezliğine bağlı hiperprolaktinemi ve 5 (%21.8) olguda idiyopatik hiperprolaktinemi saptandı.
Sonuç: Hiperprolaktineminin tedavisinin doğru yapılabilmesi etyolojisinin belirlenebilmesine bağlıdır. Hiperprolaktinemili hastalar prolaktini yükselten nedenler, özellikle hamilelik, ilaç kulanımı, hipotiroidizm, böbrek yetmezliği ve karaciğer yetmezliği yönünden araştırılmalı, varsa tedavisi yapılmalıdır. Başağrısı yakınması ile başvuran hastaların hiperprolaktinemi yönünden de araştırılması uygun olacaktır.Prolaktinin ana görevi  laktasyonu indüklemektir. Hiperprolaktinemi (HP) serum prolaktin yüksekliğidir ve sayısız nedeni vardır. En sık nedenleri prolaktin salgılayan pitüiter adenom ve ilaçlardır. Ana klinik bulguları galaktore, oligomenore, amenore, libidoda azalma, erektil disfonksiyon, infertilitedir. Hiperprolaktinemi endokrinoloji kliniklerinde sık rastlanan biyokimyasal anormallik olması nedeniyle önemlidir. Çalışmamızda, iç hastalıkları polikliniğine çeşitli nedenlerle başvuran hastalarda tespit edilen HP’nin ve etyolojisinin gözden geçirilmesi amaçlandı.
Anahtar Kelimeler:  Hiperprolaktinemi, Prolaktinoma, Galaktore

The  Presentation of Our Patients with Hyperprolactinemia

SUMMARY

Aim: In this report we aimed to observe the etiology of hyperprolactinemia that is detected at patients who were seen at outpatient department.
Material and Methods: In 2004 year,  prolactin levels are repeated a few days later in patients detected hyperprolactinemia in outpatient department. 23 patients involved in this study who had  hyperprolactinemia at two measurements and further investigations made to evaluate etiology. Growth hormone, free T3, free T4, TSH, liver and renal function tests were measured. Hypophysis is examined by MRI in all patients.
Results: 4 (17.4%)  of patients were men, 19 (82.6%) were women. Mean age of patients was 32. We detected  galactorrhea in 5 patients, menstrual disorder in 5 patients, menaupause in 4 patients, hirşutismus in 6 patients. Prolactin levels  were greater than 100 ng/ml in 10 ((43.5%) patients, 40-100 ng/ml in 13 (56.5%)  patients. We demonstrated microadenoma in 11 (47.9%) patients (<10 mm), macroadenoma in 2 (8.7%) patients (≥10 mm), empty sella in 3 (13%) patients, subclinic hypothyroidism in 1 (4.3%) patient, hyperprolactinemia due to chronic renal disease in 1 (4.3%) patient and idiopathic hyperprolactinemia in 5 (21.8%) patients.
Conclusion: Appropriate treatment of hyperprolactinemia is due to correct evaluation of etiology. Patients found to have hyperprolactinemia are evaluated for conditions to cause it , particularly pregnancy, hypothyroidism, renal failure and hepatic failure, if determined they should be treated. Patients who were complaining with headache should be observed for hyperprolactinemia.
Key Words: Hyperprolactinemia, Prolactinoma, Galactorrhea