ÖZET

Amaç: Hiperhomosistinemi vasküler endotel üzerine toksik etkileri olduğu bilinen bağımsız bir kardiyovasküler risk faktörüdür. Lipid düşürücü tedavilerin serum homosistein düzeyi üzerine etkilerinin araştırıldığı sınırlı sayıda veri mevcuttur. Bu çalışmada statin, fibrat ve diyet tedavisinin serum homosistein, ürik asit ve vitamin B12 düzeyleri üzerine etkileri araştırılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmaya daha önceden lipid düşürücü tedavi almayan, 10 yıllık kardiyovasküler risk faktörü <%10 olan 260 hiperlipidemik hasta (106 erkek, 154 kadın) alındı. LDL düzeyi 160 mg/dl ve üzerinde olan hastalara atorvastatin 20 mg/gün (n=144), trigliserid (TG) düzeyi 200 mg/dl'nin üzerinde olan hastalara mikronize fenofibrat 200 mg/gün (n=30) verildi. LDL düzeyi 130-160 mg/dl arasında olan veya TG düzeyi 155-200 mg/dl olan hastalara (n=86) sadece diyet tedavisi verildi. Miks tip hiperlipidemisi olan (LDL >160 ve TG >200) hastalar, bilinen koroner arter hastalığı olanlar, diabetes mellitus'u olan hastalar, homosistein düzeylerini etkileyebilecek malign hastalığı olanlar, halen sigara kullanmakta olanlar, hiper veya hipotiroidisi olanlar, karaciğer veya böbrek hastalığı olanlar, kronik alkol kullanan veya hidroklorotiazid tedavisi alan hastalar  çalışma dışı bırakıldı. Hastaların homosistein, ürik asit, vitamin B12 ve lipid parametreleri başlangıçta ve tedavinin ikinci ayında ölçülerek üç grupta karşılaştırıldı.
Bulgular: Atorvastatin tedavisi alan grupta serum homosistein ve ürik asit düzeylerinde anlamlı düşme izlendi (sırasıyla tedavi öncesi ve sonrası homosistein ve ürik asit değerleri; 13 (4-35.8) µmol/l, 12 (4.5-28) µmol/l, p<0.001 ve 4.7 (2.5-8) mg/dl, 4.3(1-12) mg/dl, p<0.001 ). Atorvastatin tedavisi alan grupta vitamin B12 düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlı değişiklik olmadı. Fenofibrat tedavisi alan grupta ürik asit seviyelerinde anlamlı düşme izlenirken (5[3-8.4] mg/dl, 4.3[1.7-7] mg/dl, p<0.001) homosistein ve vitamin B12 düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlı değişiklik izlenmedi. Sadece diyet tedavisi uygulanan grupta ise homosistein seviyeleri anlamlı ölçüde düştü (12.6[6-35] µmol/l, 12[6-33] µmol/l, p<0.001). Diyet tedavisi altında ürik asit ve vitamin B12 düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlı değişiklik olmadı.
Sonuç: Atorvastatin ve diyet tedavisi ile gözlenen anlamlı düşmenin aksine, fibrat tedavisi ile homosistein düzeylerinde herhangi bir değişiklik izlenmemiştir. Atorvastatinin kardiyoprotektif özelliklerine homosistein düzeyleri üzerine düşürücü etkisinin de katkısı olabilir.
Anahtar Kelimeler: Homosistein, Fenofibrat, Atorvastatin

Effects of Fenofibrate and Atorvastatin Treatments on Serum Homocystein and Uric Acid Levels

SUMMARY

Aim: Hyperhomocystinemia is an independent cardiovascular risk factor and is known to have toxic effects on endothelium. There is limited data about effect of lipid lowering treatments on homocystein levels. In this study, we investigated the effects of statin, fibrate and diet on serum levels of homocysteine, uric acid and vitamin B12.
Material and Methods: 260 hyperlipidemic patients (106 male, 154 female), who had been not taking lipid lowering treatment before, were included in the study. Their 10-year cardiovascular risk factors were below %10. Atorvastatin 20 mg/day treatment was given to the patients with LDL levels above 160 mg/dl. Micronized fenofibrate 200 mg/day was given to the patients with trigliseride (TG) levels above 200 mg/dl. If the LDL level was between 130-160 mg/dl or the trigliseride level between 155-200 mg/dl, diet treatment was chosen. Patients with mixed hyperlipidemia (LDL>160 and TG>200), patients known to have coronary artery disease, patients with diabetes mellitus, patients with malignant diseases, current smokers, hypo or hyper thyroidic patients, patients with liver or kidney diseases, patients with chronic alcohol intake or patients using hydrochlorothiazid treatment were excluded. Homocysteine, uric acid and vitamin B12 levels were checked at baseline and at the end of second month. The results were compared in three groups which are statin, fibrate and diet groups.
Results: In the atorvastatin treatment group, significant decrease in homocysteine and uric acid levels was observed. Before and after treatment values for homocysteine and uric acid were; 13(4-35.8) µmol/l, 12(4.5-28) µmol/l, p<0.001 and 4.7(2.5-8) mg/dl, 4.3(1-12) mg/dl, p<0.001 respectively. There was no statistically significant change in the vitamin B12 levels. In the fenofibrate group, there was significant decrease in the uric acid levels (5[3-8.4] mg/dl, 4.3[1.7-7] mg/dl, p<0.001). Whereas, homocysteine and vitamin B12 levels did not change significantly. In the diet group, significant decrease in homocysteine levels was observed (12.6[6-35] µmol/l, 12[6-33] µmol/l, p<0.001). Under diet treatment there was no statistically significant change on the levels of uric acid and vitamin B 12.
Conclusion: Atorvastatin and diet treatments had significant lowering effects on homocysteine levels, but in the fibrate group there was no significant change. Homocysteine lowering effect of atorvastatin can be additive to its cardioprotective properties.
Key Words: Homocysteine, Fenofibrate, Atorvastatin