ÖZET

Amaç: Bu çalışma allojenik kök hücre transplantasyonu yapılan hastaların yaşadığı fizyolojik sorunların saptanması amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı olarak yapılan araştırma Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbn-i Sina Hastanesi, Numune Hastanesi, Hacettepe Üniversitesi Erişkin Hastanesi ve Gülhane Askeri Tıp Akademisi Hastanesinin Kök Hücre Ünitelerinde yürütülmüştür. Örneklemi toplam 51 hasta oluşturmuştur. Çalışmada araştırmacı tarafından geliştirilen soru formu kullanılmış ve verilerin istatistiksel değerlendirilmesinde yüzdelik hesaplaması, Ki-Kare (X2) testleri kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, araştırma kapsamına alınan hastaların %47.1’i 18-28 yaş gurubu, %70.6’sı erkek, %33.4’ü ilkokul mezunudur. Araştırma kapsamına alınan hastaların büyük çoğunluğunda ağrı (%94.1), halsizlik (%94.1), ateş (%92.2), bulantı (%92.2), yemek yiyememe problemi (%84.3), kusma (%84.3), ağız yarası (%82.4) sorunları görüldüğü saptanmıştır.
Sonuç: Çalışmada; gastrointestinal sistem, solunum sistemi, üriner sistem, dolaşım sistemine ait sorunlar ve cilt, göz gibi organlara ait sorunlar incelenmiştir. Çalışmada hastaların yaş, cinsiyet, eğitim durumu, tanı, tedavi protokolü ve yatış süresine göre yaşadığı fizyolojik sorunlar karşılaştırılmıştır. Hastaların cinsiyete göre ciltte kaşıntı ve ateş görülme oranı erkeklerde daha fazla görülürken, yaşlarına göre baş ağrısı görülme oranı yaş ile birlikte artmış, ciltte kaşıntı görülme oranı ise azalmıştır. Gruplar arasındaki fark istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (p<0.05). Ayrıca hastaların yaşadığı fizyolojik sorunların görülme oranlarının, 41 gün ve üstünde hastanede yatan hastalarda arttığı saptanmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda, allojenik kök hücre transplantasyonu yapılan hastalarda saptanan fizyolojik sorunlara uygun bakım standartlarının geliştirilmesi önerisinde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Allojenik kök hücre transplantasyonu, Hemşirelik bakımı, Fizyolojik sorunlar, Yan etki, Yüksek doz kemoterapi

The Determination of The Physiological Problems Experienced By Patients Undergoing Allogenic Stem Cell Transplantation

SUMMARY

Objectives: The study has been carried out to determine the physiological problems experienced by patients who undergoing stem cell transplantation.
Material and Methods: This study is descriptive study. It was conducted in the stem cell units of Ankara University Medical School İbni Sina Hospital, Numune Hospital, Hacettepe University Adult Hospital and Gülhane Military Medical Academy Hospital. Sample included total 51 patients. The questionnaire form developed by the investigator was used in the study and in the evaluation of data, percentage and chi square tests have been used.
Results: In the study, the problems which are related to gastrointestinal system, respiratory system, urinery system, circulatory system and the problems related to some organs like skin and eyes have been examined. According to the findings of the study, of the patients included in the study, 47.8% was between the ages of 18-26, 70.6% was male and 33.4% was graduate of primary school. The majority of the patients included in study experienced problems such as pain (94.1%), fatique (94.1%), fever (92.2%), nausea (92.2%), lack of appetite (84.3%), vomiting (84.3%) and oral mucositis (82.4%).
Conclusion: In the study, the patients physiological problems were compared with age, sex, education status, diagnosis, treatmant protocol and duration of hospitalization. While as to sex the patients experiencing pruritis and fever rates were higher in male, as to age experiencing headache was increased related with age, but pruritis was decreased. The difference between groups was found to be statistically significant (p<0.05). In addition, it has also been established that the frequancy of physiological problems experienced by the patients increased in patients hospitalized for 41 days and more. In the direction of the results of the research, it is suggested that development of care standards for the physiological problems experienced by the patients undergoing allogenic stem cell transplantation.
Key Words: Allogenic stem cell transplantation, Nursing care, Physiological problems, Side effect, High dose chemotherapy